Rzeka Odra jako osoba?

50 dni. 50 historii. Setki zaangażowanych osób. 1 stycznia startuje maraton opowieści, największa w Polsce kampania na rzecz rzeki. Oto Przepływy dla Odry – codziennie o 19:00 na stronie www.osobaodra.pl

Wiemy, że opowieść może zmienić świadomość – a ta wpłynąć na prawo. Podczas katastrofy w Odrze zginęło 150 mln ślimaków wodnych (85 proc. populacji), 65 mln małży z rodziny skójkowatych (88 proc. populacji) oraz 3,3 miliona ryb (spadek populacji o 60 proc.) (Science of The Total Environment,2023).

Od tego czasu działamy jako nieformalna grupa Plemię Odry. Do teraz poparło nas ponad 14 000 osób. Zorganizowaliśmy Wielki Marsz dla Odry od jej źródła do ujścia, łącznie 44 dni marszu, 937,2 km i 233 osoby uczestniczące. Powstał  projekt ustawy o uznaniu Odry za osobę prawną i rozpoczęliśmy pierwszą w Polsce debatę nad podmiotowością rzek.

Chcemy ożywić tę debatę. Dlatego ruszamy z ogólnopolską kampanią:
Przepływy dla Odry. Będą opowieści, wywiady, głosy prawników, komiks, film, animacja i wiele innych. Udział biorą m.in. Olga Tokarczuk, Edwin Bendyk, Agnieszka Szpila, Natalia de Barbaro, Małgosia Lebda, Jan Mencwel, Natalia Przybysz, Natalia Grosiak, Bovska, Wycinki w Termosie, Inicjatywa powołania Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry, Siostry Rzeki, Daniel Petryczkiewicz i wielu innych. Proszę sprawdzić harmonogram i nazwiska tutaj: https://osobaodra.pl/przeplywy-dla-odry/

Naszym celem nie jest uznanie rzeki za człowieka, czy przyznanie rzece ludzkich praw. Chcemy, by rzeka była czysta, objęta pełną ochroną i aby można było w jej imieniu występować przed sądem. Będzie to możliwe poprzez nadanie Odrze osobowości prawnej.

Złożyliśmy wszystkie niezbędne dokumenty, by powołać Fundację Osoba Odra, jednak sąd nam odmówił, uzasadniając: „odnośnie (...) celu “uznanie rzeki Odry za osobę prawną” należy stwierdzić, iż pozostaje on w sprzeczności z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa cywilnego (...). Zgodność z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej sprowadza się przede wszystkim do niesprzeczności z aktualnie obowiązującym porządkiem prawnym”.

Decyzja sądu, od której się odwołaliśmy, tym bardziej dziwi, że zaprzyjaźniona Fundacja Szamanizmu, formalna organizatorka Wielkiego Marszu dla Odry, ma w statucie cel uznany przez sąd: „działalność zmierzająca do uznania rzek za osoby prawne”. Zakaz sądu traktujemy jako opór antropocentrycznego świata i starego prawa, które stawia człowieka w roli pana i władcy, a nie partnera świata natury.

A co wydarzyło się w ostatnich tygodniach na świecie jeśli chodzi nadawanie podmiotowości prawnej naturze? Informacje w posłowiu tego listu.

Będziemy wdzięczni za opublikowanie przesłanych treści lub podjęcie tematu uznania rzeki Odry za osobę prawną. Szereg informacji o naszych
działaniach znajduje się na stronie www.osobaodra.pl

Działamy jako wolontariusze, nie mamy żadnych środków, a decyzja sądu uniemożliwiła nam działania jako organizacja pozarządowa, dlatego założyliśmy zrzutkę i bardzo prosimy o jej wsparcie lub udostępnienie. ZRZUTKA Przepływy dla Odry - ratujemy rzekę! https://zrzutka.pl/odra

Marta Mazgaj – prezeska Fundacji Osoba Odra w organizacji.


PS. Najnowsze informacje o podmiotowości natury na świecie.

28 listopada 2023 r. Sąd Najwyższy Panamy jednomyślnie uznał kopalnię miedzi Cobré Panamá za niezgodną z konstytucją. Decyzja nawiązuje do uchwalonej w lutym 2022 r. krajowej ustawy o Prawach Natury, potwierdzając, że Przyroda zasługuje na ochronę, odbudowę i zdolność do regeneracji swoich cykli życiowych. Historyczna decyzja jest zwycięstwem ruchu Praw Natury.
Źródło:https://earthlawcenter.squarespace.com/elc-in-the-news/2023/11/rights-of-nature-in-panama

Rzeka Marañón jest jedną z najważniejszych rzek i źródeł wody w Peru. 9 listopada 2023 r. w sądzie w Loreto odbyła się pierwsza rozprawa
publiczna, której przewodniczył sędzia Corely Armas. Celem jest przyznanie rzece i jej dopływów praw. Inicjatywę podjęła Federacja
Huaynakana Kamatahuara Kana, grupa rdzennych kobiet Kukama z regionu Parinari Loreto. Społeczności tworzące tę federację zostały dotknięte
wyciekiem ropy w Saramuro w 2010 roku. Źródło: https://www.internationalrivers.org/news/the-maranon-river-raises-its-voice-a-historic-rights-of-nature-case

Eijsden-Margraten to pierwsza gmina w Holandii, która przyjęła przełomowy wniosek dotyczący praw przyrody. 9 listopada 2023 r. radni zobowiązali się do uznania Natury za podmiot prawny i mają zamiar wyznaczyć opiekuna, który zapewni, że interesy Natury znajdą się na pierwszym miejscu we wszystkich lokalnych procesach decyzyjnych. Historyczna decyzja zapadła pod przewodnictwem międzynarodowej ekspertki w dziedzinie prawa ochrony środowiska Jessiki den Outer. Opiekun, którego forma nie została jeszcze ustalona, będzie odgrywał kluczową rolę w uwzględnieniu interesów Natury we wnioskach Rady. Źródło:
https://www.nd.nl/nieuws/klimaat/1202515/wat-zal-de-boom-ervan-vinden-als-je-vertelt-dat-je-haar-gaat-
https://ecojurisprudence.org/wp-content/uploads/2023/12/Eijsden-Margraten-RoN-Motion.pdf

27 października 2023 r. hrabstwo Milwaukee jako pierwsze hrabstwo w stanie Wisconsin poparło prawa natury. Źródło:
https://www.rightsofnaturewi.org/
https://www.wpr.org/milwaukee-county-first-wisconsin-pass-rights-nature-resolution

„Musimy przejść od epoki dominacji człowieka do epoki, w której przyroda odzyskuje swoje prawa” napisano w petycji domagającej się nadania praw
rzece Garonne (Francja, Pireneje). Petycję utworzoną 14 września 2023 podpisało do teraz prawie 16 000 osób. Źródło:
https://www.internationalrivers.org/news/the-maranon-river-raises-its-voice-a-historic-rights-of-nature-case

1 stycznia 2024 roku rusza w Polsce ogólnopolska kampania Przepływy dla Odry, nazywana również maratonem opowieści, której celem jest zmiana świadomości postrzegania natury a w konsekwencji uznanie pierwszej rzeki za osobę prawną. Źródło: www.osobaodra.pl